![]()
‘America is a place where all things are possible’, sprak Obama na het winnen van de presidentsverkiezingen in 2008.1 In 2016, twee regeringsperioden later, na het ontvangen van de video Vanguard-award en het roken van een jointje, sprak Kanye West:
‘I don’t know what I stand to lose after this, it don’t matter though, because it ain’t about me, it’s about new ideas, bro, new ideas. People with ideas, people who believe in truth, and yes, as you probably could have guessed by this moment, I have decided in 2020 to run for president’.2
Datzelfde jaar stonden de verwachtingen er niet volledig naar dat Trump tot president zou worden gekozen.3 Is de Verenigde Staten dan daadwerkelijk een land waar alles mogelijk is? Kan Kanye West president worden in 2020? In deze column behandel ik kort op basis van welke kwaliteiten een kandidaat door het volk wordt gekozen en wat dit voor de kwaliteit van een democratie betekent.
‘ Op dit moment heerst er binnen de Amerikaanse bevolking veel ontevredenheid over de politiek en hun president.’
Situatieschets
De meerderheid van de bevolking stemde in 2016 op Clinton maar toch eindigde Trump in het Witte Huis.4 Op dit moment heerst er binnen de Amerikaanse bevolking veel ontevredenheid over de politiek en hun president.5 Dat is te verklaren door het kiesstelsel van de VS. De VS heeft een federaal kiesstelsel dat gebaseerd is op een indirecte meerderheid. Het volk wordt niet evenredig vertegenwoordigd en een kandidaat wint de verkiezingen indien hij de meeste kiesmannen weet binnen te halen. Het is daarom mogelijk dat de meerderheid van de bevolking ontevreden is met de uitslag.
President zonder kwaliteiten
Dit verklaart echter niet hoe een kandidaat zonder enige politieke kwaliteiten of achtergrond onder de bevolking zo veel macht krijgt. Groepen geven macht aan personen die het grotere goed najagen in ruil voor status en waardering. Uiteindelijk is het de groep en niet de persoon die de reputatie bepaalt en daarmee de capaciteit om invloed uit te oefenen.6 Je kan dus genoeg macht vergaren om president te worden zonder dat je daar politieke kwaliteiten voor nodig hebt. Kanye West heeft net als Trump, behalve betrokkenheid en het uiten van zijn mening over politieke onderwerpen, geen politieke achtergrond. Dit hoeft echter niet uit te sluiten dat hij tot president kan worden gekozen.
‘Do you really think that this country is going to elect a black guy from the South Side of Chicago* with a funny name to be president of the United States?”
![]()
Fout van het systeem?
In de VS hoef je als stemgerechtigde maar eens per vier jaar te kiezen tussen twee presidentskandidaten. Er zijn weinig prikkels die de Amerikaanse burger stimuleren om meer te investeren in politieke kennis dan nodig is voor het maken van een oppervlakkige keuze.7 Moeten wij ons zorgen maken over deze procedure, omdat deze eigenlijk gebaseerd is op slecht afgewogen keuzes? Voor velen gaat democratie niet over het maken van wijze politieke beslissingen, maar om het duidelijk uitdrukken van de wil van de bevolking. De legitimiteit van een president is daarmee niet afhankelijk van het zijn van een geschikte kandidaat, maar van het gekozen zijn door de bevolking, volgens de daartoe gecreëerde procedure.8 Dit levert echter problemen op wanneer de bevolking niet genoeg kennis heeft om een eigen mening te vormen. Dit kan problematisch zijn indien de bevolking geen weloverwogen beslissing maakt of een kandidaat met een minderheid binnen de bevolking – maar een meerderheid door de procedure – wint.
Zouden wij dan de kwaliteiten die een potentiële president moet bezitten, willen reguleren ter voorkoming van dit probleem? En in hoeverre? Wordt de procedure en daarmee de politieke keuze, dan juist toch nóg ingewikkelder? Uiteindelijk zijn politici ook maar mensen die fouten maken en het voor gecompliceerde gedetailleerde zaken is het wenselijk dat zij specialisten inschakelen. Zou een burger een betere keuze maken als hij een moreel politieke overweging moet maken?
Uiteindelijk zijn politici ook maar mensen9 en voor moeilijke beslissingen is het altijd nodig dat zij advies krijgen van specialisten.10 In die zin zal je met geen enkele procedure een 100%-kwaliteitsgarantie op de president kunnen garanderen. Je kan echter wél speculeren of een procedure nog legitiem is als zelfs een kandidaat met een ‘beautiful dark twisted fantasy’ op basis van zijn persona in plaats van kwaliteiten kan worden gekozen. Obama stelde suggestief tijdens een toespraak in oktober 2015 de vraag: ‘Do you really think that this country is going to elect a black guy from the South Side of Chicago11 with a funny name to be president of the United States?”.12 Het punt hiervan is dat hij niet uitsluit dan Kanye West een kans maakt. Wellicht is het nodig dat Kanye West een campagne start, zodat duidelijk wordt gemaakt dat er meer investering in politieke kennis vanuit de bevolking, of een andere procedure nodig is. Mocht hij gekozen worden, dan ontstaat er wellicht nog meer politieke instabiliteit vanwege zijn gebrek aan politieke kwaliteit.
Deze discussie van politieke instabiliteit binnen de VS speelt zich niet af op ons continent en het enige wat wij kunnen doen is de ontwikkelingen afwachten. Er gaan geruchten dat ook Mark Zuckerberg zich voor 2020 verkiesbaar gaat stellen.13 Wie weet nemen West en Zuckerberg het tegen elkaar op voor het presidentschap in 2020. Maar stel dat alles écht mogelijk is in de VS, dan stem ik op Beyoncé.![]()
![]()

Google+